Informatieve jeugdtijdschriften - Verhaaltaal.nl

De Donald Duck, Bobo en Tina kennen de meesten van jullie wel. Maar wie kent de informatieve jeugdtijdschriften? - die zijn heel wat minder bekend. Volgens mij volledig ten onrechte, want veel kinderen hebben een onstilbare honger om te weten hoe de wereld in elkaar zit. En wat is daar mis mee? Ook bij informatieve jeugdtijdschriften kun je met het hele gezin genieten van de inhoud, en dat is dan op een andere manier amusant - maar amusant is het zeker! Overigens vindt er bij veel jeugdtijdschriften een verschuiving plaats: fictietijdschriften nemen steeds meer wetenschappelijke weetjes op (meestal op een zappende manier met een grappige afbeelding erbij) en veel educatieve tijdschriften nemen een moppenrubriek erbij.
Uit veel onderzoeken blijkt dat met name jongens - de zwakke lezers van onze maatschappij - graag informatieve teksten lezen. Als je veel lezers wilt hebben is het dus verstandig om ook informatieve teksten in te brengen... dat is bijna net zo belangrijk als ... humor!

De tijdschriften doen veel moeite op kennis, wetenschap en onderzoek op een amusante manier te stimuleren bij kinderen (edutainment). Natuurlijk doen informatieve kinderboeken dat ook, maar hier doet zich steeds meer het probleem voor dat de actualiteit niet meer gevolgd  kan worden.
Het aantal nieuwe informatieve jeugdboeken voor oudere kinderen zakt; uitgaven over techniek en wetenschap verminderen; er zijn bijna geen Nederlandse producties meer: het merendeel van de titels zijn vertalingen uit andere landen. Voor boeken over de natuur maakt dat niet zoveel uit, maar op het gebied van wetenschap doen zich zoveel actuele nieuwe ontwikkelingen voor dat boeken dat tempo niet (kunnen?) bijbenen. Het zal duidelijk zijn dat websites zich veel sneller kunnen aanpassen naar aanleiding van veranderende omstandigheden.
Voor jongere kinderen zijn er wel meer informatieve boeken verschenen. Hier is de concurrentie met internet minder hevig.

Als het waar is dat de toekomstige banen en beroepen zich vooral in de (toegepaste) techniek en wetenschap zullen bevinden, lijkt het me heel verstandig om kinderen (en scholen) te abonneren op educatieve tijdschriften. De tijdschriften kunnen de nieuwe ontwikkelingen wel bijbenen. Op papier kost dat behoorlijk veel moeite, maar vooral de websites van de tijdschriften zijn heel sterk in ontwikkeling.
Veel tijdschriften bieden hun abonnement zowel digitaal als op papier aan. Ik vind het digitale aanbod bijna altijd interessanter, want hier kun je makkelijk doorverwezen worden naar diepgaandere kennis, video's en je kunt vragen stellen en opmerkingen maken. Het speelt natuurlijk wel een rol hoe prettig je tablet 'leest', want een papieren uitgave ligt wel fijn in de hand.

Bij tijdschriften voor jongere kinderen is het dikwijls moeilijker om te bepalen of je nu een informatief of een fictietijdschrift voor je neus hebt. Net als bij informatieve boeken voor jonge kinderen wordt informatie al snel in een fantasieverhaaltje gegoten. Blijkbaar lepelt dat makkelijker naar binnen? Of gaat moeten jonge kinderen steeds een figuur in een boek kunnen vinden waarmee ze zichzelf kunnen vereenzelvigen? Ik heb er mijn twijfels over.

Welk tijdschrift voor mijn kind / voor mijn klas?
Naast de opmerkingen die ik bij een tijdschrift plaats vind je in een aantal gevallen een doorkoppeling om een proefexemplaar alvast digitaal te bekijken. Het is in feite een aanbod van de uitgeverij om jou een keuze te laten maken. Maak daar gebruik van, want dan krijg je een veel beter beeld wat het blad jou te bieden heeft. In andere gevallen kun je om proefexemplaren bij veel uitgeverijen vragen. Mijn opsomming is zeker niet compleet: ik kies wat ik het meest de moeite waard vind.

Onderwerpen

Stimuleren van lezen
Een aantal tijdschriften voor jonge kinderen is er vooral op gericht om het lezen en het leesplezier te stimuleren. De tijdschriften worden vooral door educatieve uitgeverijen uitgebracht die een sterke band met het basisonderwijs hebben, bijvoorbeeld uitgeverij Zwijsen en uitgeverij Blink.
De tijdschriften bevatten dikwijls spelletjes en weetjes, maar daarbij blijft het lezen (woorden, letters) de kern van de bedoeling.

Dieren en natuur
Ik ben niet van plan om volledig te zijn, maar onderstaande tijdschriften vond ik interessant. Veel tijdschriften in de basisschoolleeftijd gaan over dieren. Dat is een keuze die best gerechtvaardigd is, want kinderen hebben over het algemeen veel belangstelling en liefde voor dieren. Je ziet in die bladen een soort splitsing: bladen van het Wereldnatuurfonds die kinderen in actie willen zetten om de natuur een handje te helpen en bladen die neutraal gewoon de schoonheid van de natuur aan kinderen willen presenteren.
Het aantal educatieve sites overtreft inmiddels allang het aantal bladen over dieren. Voor kinderen en ouders wil ik - naast ondergenoemde bladen - ook even een overzicht van de Nederlandse dierentuinen en parken geven. De meesten hebben namelijk een interessante website. Voor een overzicht van Nederlandse dierentuinen, klik hier (en daarna kun je verder doorklikken naar hun websites).

Maatschappij
Bladen over maatschappelijke onderwerpen en nieuws zijn er ook voor kinderen: het zijn dan vooral weekbladen. Over het algemeen: prima kwaliteit. Ook hier kun je verschillen zien in bladen die kinderen de wereld willen laten verbeteren (bijvoorbeeld SamSam) en bladen die zich vooral richten op voorlichting en bespreking van het nieuws (Kidsweek).

Wetenschap & Kunst
Naast bladen over dieren zijn er enkele bladen over wetenschappelijke onderwerpen. Ze laveren steeds tussen prikkelende nieuwtjes geven en echt iets proberen uit te leggen. De omslagen proberen met veel kleur en afbeeldingen de lezers naar zich toe te trekken. De sites zijn dikwijls zeer goed.

Stimuleren van lezen: tijdschriften van uitgeverij Zwijsen

RomPompom: voor alle kleuters
RomPomPom: een educatief tijdschrift voor kleuters van uitgeverij Zwijsen. Zwijsen levert ook veel leesmateriaal aan het basisonderwijs. Mooi en helder uitgevoerd, met veel aandacht voor beginnende geletterdheid bij kleuters. Kleine spelletjes rondom letters en woorden. Pompom is een pop die figureert in de lesmethode Schatkist.
Hier kun je een proefnummer doorbladeren.

Maan Roos Vis (voor jongens en meisjes die leren lezen)
Maan Roos Vis sluit helemaal aan bij het proces van leren lezen in groep 3. De veelgebruikte leesmethode Veilig leren lezen is ook van uitgeverij Zwijsen. Het tijdschrift bevat ook mopjes en verhaaltjes, spelletjes, puzzels. Alles is met veel zorg uitgevoerd.
Hier kun je een proefnummer doorbladeren.

Dolfje Weerwolfje (voor groep 4, 5 en 6)
Ook dit is weer een aardig tijdschrift, en ook mooi uitgevoerd. Het enige nadeel is dat het hele tijdschrift steunt op de populariteit van één boekfiguur: Dolfje Weerwolfje uit de gelijknamige boekenserie van Paul van Loon.
Hier kun je een proefnummer doorbladeren.

Stimuleren van lezen: tijdschriften van uitgeverij Blink

Okki  (groep 3 en 4)
Okki brengt ook een brede mix aan spelletjes, moppen en weetjes onder het motto: " Leren lezen was nog nooit zo leuk." Dat is eigenlijk een aardige omschrijving van edutainment.
In groep 3 en 4 leert het kind lezen, schrijven en rekenen. Okki sluit zoveel mogelijk op het lees- en rekenonderwijs aan. Het tijdschrift is mooi uitgevoerd en houdt het al jaren vol om kwaliteit te leveren, net als het tijdschrift Taptoe.
Hier kun je een proefnummer doorbladeren van Okki.

Wild van Freek (groep 5 en 6)
Wild van Freek is de vervanger van Taptoe (Taptoe is halverwege 2016 gestopt). Wild van Freek is het nieuwe tijdschrift van Freek Vonk, de bekende avontuurlijke televisiebioloog. Het magazine is bedoeld voor kinderen van 7, 8, 9, 10 en 11 jaar. Het blad biedt spectaculaire weetjes over wilde dieren, grappige strips, puzzels, quizzen, moppen en nog veel meer wild nieuws.

De site van Freek is ook aardig: www.wildvanfreek.nl

Hier kun je een proefnummer doorbladeren van Wild van Freek.

Dieren en natuur

PipaPanda, het wilde dierenblad van de WNF-Bamboeclub  
3-6 jaar (WNF Bamboeclub). Tijdschrift van het Wereldnatuurfonds (WNF) voor jonge kinderen over wilde dieren. Veel informatie over dieren, met aardige kleurenillustraties en veel foto's, aangevuld met spelletjes en puzzels. Het blad is eigenlijk een voorloper van TamTam, met het verschil dat in PipaPanda minder over de bedreiging van de natuur wordt gesproken en meer de nadruk ligt op de liefde voor dieren.
Site met kleurplaten, puzzels, spelletjes ed.
Hier kun je alvast een gratis proefnummer op internet lezen en bekijken.

TamTam, WNF-Rangerclub
Van ong. 8-12 jaar. Tijdschrift over het beschermen van bedreigde wilde dieren van het Wereldnatuurfonds (WNF). Het blad roept kinderen op om wilde dieren te redden. Veel foto’s, ook brieven lezers. Veel korte, zappende informatie bij veel foto’s. De acties voor het goede doel worden in het blad en op de site duidelijk vermeld.
De site is informatief en aantrekkelijk. Je vind er bijvoorbeeld, veel foto's en video's.
Ook voor spreekbeurten prima. Lespakketten (wilde dieren in de klas) kun je ook aanvragen.
Hier kun je alvast een gratis proefnummer op internet bekijken.

Posterzine, WNF-Lifeguard

Voor jongeren vanaf ong. 12 jaar. Een kruising van het WNF tussen een magazine en een informatieve poster. Ook gaat het om het beschermen van bedreigde wilde dieren en natuurgebieden. Het blad Posterzine roept nog sterker op om actie te voeren..
De site: Veel foto’s, informatie, webcams in wildparken. Ook grappige E-cards. Hier een voorbeeld van een Posterzine.

Wapiti, maandelijks natuurmagazine voor de jeugd
Van 8 tot 13 jaar
Mooi verzorgd tijdschrift over natuur met wilde dieren in het bijzonder. Mooie foto’s.
De website is belabberd. Conclusie: de papieren uitgave is mooi: de website is niet van belang.

National Geographic Junior (NGJ)
De junior uitgave van het fameuze natuurblad National Geographic. Prima verzorgd blad., erg mooi. Veel weetjes over de aarde en de natuur. Sterke nadruk op wilde dieren met fraaie foto's. De site van NG-junior is prachtig. Heel informatief, schitterende foto's en korte video's, ook spelletjes.
Hier kun je op internet een nummer doorbladeren (grijp het blad rechtsmidden en sla om).

Maatschappij

SamSam junior (groep 5+6)
SamSam (groep 7+8)
Het tijdschrift SamSam laat kinderen ervaren dat ze wereldburgers zijn. Er staan veel artikelen in over kinderen in andere landen. Verantwoord voedsel, eerlijke verdeling onder rijk en arm, en “groen” omgaan met de aarde zijn belangrijke items. Ieder themanummer wordt in twee niveaus uitgebracht (voor groep 5+6, voor groep 7 + 8).
De site geeft veel extra informatie met interessante, duidelijke beschrijvingen voor kinderen, bijvoorbeeld over wereldgodsdiensten.

Kidsweek, de weekkrant voor kinderen

De Kidsweek behandelt het actuele (wereld)nieuws voor kinderen van de basisschool en doet dat op een moderne manier. De artikelen gaan over maatschappelijk nieuws, uitvindingen, sport, dieren. Daarnaast heeft het blad ook strips, moppen en prijsvragen. Je zou de Kidsweek kunnen beschouwen als een voorloper van 7Days.
De site van Kidsweek oogt prima. Er is duidelijk veel inspanning geleverd om kinderen met plezier de onderwerpen te laten lezen.
In de bladerkrant kun je een proefnummer van Kidsweek bekijken.

7Days: de weekkrant voor middelbare scholieren
De actualiteiten van Nederland en de wereld worden in krantvorm in 7Days voor middelbare scholieren onder de loep genomen. Leest makkelijk weg.
De site nodigt erg uit om te bloggen, twitteren, naar facebook te gaan en filmpjes te bekijken.
Om een blad op internet te bekijken: blader hier.

Wetenschap en kunst

Zo?!Zit dat. Ontdek ’t zelf
Van 8 – 13 jaar
Bonte mix met veel weetjes en antwoorden op vragen over dieren, wetenschap & techniek, computers, games. Zappend lezen. Als je abonnee bent kun je het blad ook op je tablet lezen.
De site geeft de mogelijkheid om zelf vragen te stellen en geeft voorbeelden van allerlei proefjes die je kunt doen.
Klik hier om een inkijkexemplaar op internet door te bladeren.

Stoer: informatief tijdschrift voor jongens

Eenvoudig informatief tijdschrift, speciaal op jongens van 6 tot 12 jaar gericht. Strips, info over nieuwe games en films, 'vette' wetenschappelijke onderwerpen. Felle kleuren, heftige vormgeving. 

De site biedt wat extra video, maar is niet erg informatief.

Know How weet hoe het werkt

Informatief tijdschrift over wetenschap en nieuwe ontwikkelingen op allerlei gebied. Een aardig blad voor in wetenschap geïnteresseerde kinderen (en volwassenen) vanaf ongeveer 11 jaar. Het sterke aan dit blad is dat het de onderwerpen op een doordachte manier uitwerkt. Het gaat niet alleen om de prikkeling en sensatie van het onderwerp. Ik vind wel dat het omslag daarmee in tegenspraak is.
De site: rechtsmidden op de internetpagina kun je een nummer van Know How doorbladeren. Ook hier zie je een relatief rustige, duidelijke opbouw met behoorlijke uitwerking van de onderwerpen.

Tijdschrift Quest-Junior
Het educatief tijdschrift Quest-Junior heeft eenzelfde soort opzet als Wetenschap in Beeld: braintainment. Hun website is uitstekend met aanvullende artikelen, video's en lesbrieven over allerlei onderwerpen. Mijn inschatting: vanaf ongeveer 10 jaar.

Jeugdtijdschrift Wetenschap in Beeld (WIB)
Dit educatief tijdschrift (vanaf 11 jaar, dan wel de hoogvliegers) is geweldig. Tot onderzoek prikkelende artikels met fraai foto en animatiewerk. Het blad verwijst op veel plaatsen naar extra info op het internet. De nadruk ligt steeds op nieuwe onderzoeken, ontdekkingen en theorieën over de kosmos, de natuur, de geschiedenis, onderzoeken in de medische en psychologische wetenschap. Hun website is zeer de moeite waard met aanvullende artikelen en video. Je kunt het abonnement eventueel ook digitaal nemen. Erg handig voor het doorklikken naar onderwerpen en het bekijken van instructieve video's. Het blad is ook interessant voor jongeren en volwassenen die op de hoogte willen blijven van nieuwe wetenschappelijke ontwikkelingen.

Dada
Kunsttijdschrift, volgens eigen zeggen vanaf 6 jaar, maar ik zou zeggen: vanaf 10 jaar. Mooi verzorgd tijdschrift, prachtige kunstafbeeldingen, stevig papier. Eigenlijk vormt ieder afzonderlijke uitgave bijna een compleet boek rondom een bepaald kunstthema. De nummers zijn ook los te bestellen.
Zeer uiteenlopende onderwerpen: film, bouwkunst, graffiti, poëzie.
De site van uitgeverij Plint geeft rondom ieder themanummer vrij veel informatie. je kunt er ook posters bestellen met afbeeldingen en/of poëzie.
Als je wat nummers wilt inkijken, klik dan op de omslagen van Dada hieronder.