Leesproblemen
Leesproblemen algemeen
- de lettergrootte van een tekst kan dikwijls aangepast worden;
- geen telaatgeld of boeken die kwijt raken;
- bij luisterboeken: door de voorgelezen teksten leert het kind veel nieuwe woorden en kan het ook genieten van een verhaal.
Makkelijk lezen-boeken op Jeugdbibliotheek.nl
AVI: Moeilijksheidsniveau van het lezen
- De letters: groter, dikker of speciale dyslexieletters.
- Regelmatigere afstand tussen de woorden en letters
- Zinnen: iedere zin begint op een volgende regel.
- Minder volle bladspiegel: minder zinnen op een bladzijde.
- Veel (en aantrekkelijke) afbeeldingen
- Sterkere splitsing tussen een verhaal voor jongens of meisjes. In 'gewone' kinderboeken lopen de rollen van jongens en meisjes meestal door elkaar. Dat vergroot ook het lezerspubliek...
- Dunnere boeken om de arbeid van het lezen te verkleinen
- Dikkere boeken met veel tekeningen om toch ook eens een dik boek gelezen te hebben.
- E-books waarbij je zelf de lettergrootte kunt aanpassen.
- Luisterboeken waardoor je in tweede instantie het geschreven boek weer makkelijker kunt lezen.
- Boeken gecombineerd met luisteren naar een voorleesstem zodat je samen kunt lezen.
Helpen met lezen op het internet
www.meestermichael.nl Deze basisschoolmeester heeft allerlei oefeningen rondom lezen verzameld, oa. voor de Cito.
www.begrijpendlezen-woordenschat.yurls.net/nl Ook Meester Frank heeft allerlei oefeningen verzameld.
www.wijzeroverdebasisschool.nl : tips voor betrokken ouders. Hoe pak je het aan om te oefenen met begrijpend lezen? Op deze site een aantal praktische tips.
Makkelijk Lezen Plein (MLP)
Op leesgebied is het Makkelijk Lezen Plein de allerbelangrijkste site voor kinderen met leesproblemen (en hun opvoeders). Er staat veel informatie en hulp op voor kinderen, jongeren, ouders, leerkrachten en bibliotheken.
Hier een paar kleine voorbeelden uit de MLP-site:
Algemene verwijzingen van taal- en leesproblemen
Tips voor ouders voor het lezen met hun kind
Tips leesonderwijs voor leerkrachten
Tips aanpak leesproblematiek (voor leerkrachten)
Verwijzingen naar veelsoortige hulpmiddelen als daisyspelers, leespennen enz. De ontwikkelingen op technisch en digitaal gebied gaan snel, en er staan veel zaken waarvan u het bestaan misschien niet eens vermoedt.
Luisterboeken algemeen
Wie moeite met lezen heeft, of gewoon plezier in het luisteren naar verhalen heeft, zal geholpen zijn met luisterboeken op het internet. Maarten Sprenger heeft een mooie Symbaloo-verzamelpagina gemaakt voor luisterboeken in het Nederlands, Frans, Engels en Duits, zowel voor kinderen als volwassen: Symbaloo Luisterboeken.
LuisterBieb-app van Bibliotheek.nl
Een fijne en gevarieerde app met veel luisterboeken vind je bij www.onlinebibliotheek.nl. De app is gratis te downloaden bij de App-store (IOS) of de Google Play (Android)store.
Als je een luisterboek hebt gedownload kun je daarna offline luisteren. Er zijn luisterboeken beschikbaar voor leden en niet-leden van de openbare bibliotheek.
De grootste keuze heb je als je een geldig lidmaatschap van de openbare bibliotheek (bibliotheekpasje) kunt raadplegen. Je kunt dan door in te loggen een grote keuze aan kinderboeken, lijstboeken en boeken voor volwassenen vinden. De luisterboeken zijn 3 weken lang te gebruiken.
Niet-leden hoeven niet in te loggen maar hebben een kleinere keuze aan titels (het grijze en witte label bij de boekenkeuze).
Bibliotheekservice Passend lezen voor kinderen en volwassenen met een beperking
De dienstverlening van Bibliotheekservice Passend Lezen (voorheen Stichting Aangepast Lezen) is bestemd en toegankelijk voor mensen met een zodanige (veelal visuele) beperking dat zij voor het lezen geheel of gedeeltelijk aangewezen zijn op leesvormen en materialen van aangepast lezen.
Als je een leesbeperking hebt die een lidmaatschap van Passend lezen nuttig maakt, moet je je eerst inschrijven. Op het inschrijfformulier moet je ook aangeven welke leesbeperking je hebt. Voor kinderen tot 18 jaar is de dienstverlening gratis. Vanaf 18 jaar betaal je jaarlijks contributie.
Wat heeft Aangepast lezen zoal in huis?
Tijdschriften en kranten in gesproken vorm.
Brailleboeken: de fameuze voelboeken in brailleletters.
Lees voor andersoortige ondersteuning ook het stukje hierboven over de Openbare Bibliotheek.
Stichting Dedicon: grenzeloos lezen
De Stichting Dedicon heeft als motto 'grenzeloos lezen'. De Stichting verspreidt en innoveert producten met aangepaste leesvormen waaronder school- en studieboeken, folders en tijdschriften. Een zeer belangrijke site om goed te bekijken als je studerende kinderen hebt met een leesbeperking. Als je deze stichtingsmaterialen wilt gebruiken heb je een bewijs van 'leesbeperking' nodig. Klik hier om te kijken wat je daarvoor nodig hebt.
Dedicon heeft samenwerkingsverbanden met allerlei organisaties die zich bezighouden met omgaan met leesbeperkingen.
Links: uitleg wat de Stichting Aangepast Lezen voor activiteiten heeft. Nb.: De Stichting heet nu Passend Lezen.
Rechts: Voeljeboekje is een activiteit om jonge kinderen (0-6 jaar) met ernstige visuele beperkingen toch kennis te laten maken met prentenboeken. Mogelijk gemaakt in samenwerking met Stichting Dedicon.
Belangrijke sites over dyslexie
Wat is dyslexie?
De term dyslexie kent vele definities. Kort door de bocht genomen komt het erop neer dat je hardnekkige problemen hebt met het spellen en lezen van woorden.
Als je eens wilt zien wat dyslexie doet met je leesbeleving, kijk dan naar de linkervideo. In de video rechts eenvoudige uitleg over dyslexie.
Startpagina dyslexie
Startpagina dyslexie: bonte, algemene startpagina met een brede mix aan commerciële en niet-commerciële verwijzingen naar onderwerpen en sites die over dyslexie gaan.
Symbaloo pagina voor dysexie
Steunpunt dyslexie
Balans digitaal
Balans digitaal: landelijke vereniging voor ouders van kinderen met een leer- en/of gedragsstoornis, zoals ADHD, dyslexie, Asperger en PDD-NOS. Zeer uitgebreide site met goede informatie en doorverwijzingen. Nu de wet op passend onderwijs ingaat zal de site nog belangrijker worden.
De site heeft een speciaal onderdeel voor dyslexie.
Passend onderwijs
Passend onderwijs. Vanaf schoolseizoen 2014 treedt de Wet voor Passend Onderwijs in werking. Het doel van passend onderwijs om meer kinderen die extra zorg nodig hebben in het 'gewone' onderwijs onder te brengen.
De meningen over deze maatregel lopen sterk uiteen: van 'gewoon een botte bezuiniging ten koste van de kinderen' tot 'een prima maatregel om ervoor te zorgen dat ook kinderen met extra zorg toch op een gewone school kunnen blijven.'
De koerswijziging roept nogal wat praktische vragen op.
Impuls & Woortblind
Impuls & Woortblind Impuls & Woortblind is een belangenvereniging voor mensen met ADHD, ADD, dyslexie en dyscalculie.
Superboek.nl
Superboek.nl. Lezen is leuk. Maar als je dyslectisch bent of moeite hebt met zien, is het ook best moeilijk. Superboek helpt met gratis gesproken boeken. Via internet, in de app Daisylezer of op daisyrom. Heb je een leesbeperking? Je kunt je gratis inschrijven bij Superboek.
Superboek heeft gesproken boeken in vier leeftijdscategorieën: 0-8 jaar; 9-12 jaar; 13-15 jaar; 15+.
Yoleo: een online leesgame met karaoke-lezen
Stichting Dedicon heeft de online leesgame Yoleo uitgebracht waarmee kinderen die niet graag lezen zelf online boeken kiezen voor de pc of de I-pad. Een voorleesstem leest mee met de cursor die zich over de tekst beweegt. Het lijkt op karaoke, en tegenwoordig wordt dat dan ook wel karaoke-lezen genoemd. Hoe meer je leest, des te meer punten verdien je. Je krijgt het eerste hoofdstuk van een boek om uit te proberen. Als je het hele boek op dezelfde manier wilt lezen, moet je het fysieke boek ook bij Yoleo aanschaffen.
Eenvoudig Communiceren
Uitgeverij Eenvoudig Communiceren brengt aangepast leesmateriaal uit voor jongeren en volwassenen. Ook adviseert de uitgeverij gemeentes en overheid hoe informatie in begrijpelijker taal opgesteld kan worden.
Slimme-Nieuwslezer
Slimme Nieuwslezer. Als je een gratis account aanmaakt kun je op Slimme Nieuwslezer allerlei nieuws in eenvoudige taal digitaal lezen en taaloefeningen doen. Je wordt op allerlei plaatsen geholpen met een voorleesstem. De doelgroep is jongeren en volwassenen met een taalachterstand.
Het programma Slimme Nieuwslezer won in 2010 de afabetiseringsprijs.
Dyslexieletters
Tegenwoordig zijn er verschillende type letters die aangepast zijn voor dtyslectische lezers. Kort door de bocht gezegd hebben een aantal letters verdikkingen waardoor ze beter met hun voetjes op de grond lijken te staan. Ook is de afstand tussen de letters en de woorden regelmatiger. Over het nut van de dyslexieletter wordt hevig getwist. Hier wat uitleg over kinderboeken met dyslexieletters.
Uitgeverij Kluitman heeft veel kinderboeken met de zogenaamde Lexima-letter uitgegeven. Hier een lijst van zulke boeken.
Uitgeverij De Bontekoe werkt ook veel met een (andere) dyslexieletter voor leeszwakke kinderen. Bijzonder zijn ook de meeluisterboeken. Hoe werkt dat? In het boek staat een code waarmee je op internet het boek voorgelezen krijgt. Tijdens het lezen van het boek zet je je koptelefoon op en lees je samen met de voorleesstem.
Ook op het gebied van leesproblemen geeft uitgeverij Zwijsen speciale boeken uit met een aangepast lettertype. De Zoeklichtserie dyslexie is een bekende reeks boeken die geschikt is voor kinderen met een leesbeperking.
Naar verwachting zal de opkomst van de E-readers en tablets gedeeltelijk een oplossing bieden. Je kunt dan veelal de lettergrootte van teksten aanpassen, en met speciale apps ook wijzigen in een makkelijker leesbaar lettertype. Hier een voorbeeld van Dys (gratis downloaden), een dyslexieletter voor de I-phone.
Vereniging Onbeperkt Lezen
De Vereniging Onbeperkt Lezen geeft informatie en advies over lezen in aangepaste vorm. Daarnaast komen ze op voor de belangen van kinderen en volwassenen met een leeshandicap en steunen nieuwe ontwikkelingen.
Er staat veel informatie over het brailleschrift en de achtergronden daarvan. Vroeger heette deze vereniging Vereniging van Leesgehandicapten (NLBB).
Kees Komma en de boekenbende
Prentenboeken voor slechtziende en blinde kinderen
Een sympathiek initiatief op de site www.prentenboekenPlus.nl: prentenboeken voor slechtziende kinderen om hun taalontwikkeling te stimuleren.
Tip: Hulpmiddel BrowseAloud
Op allerlei websites met het BrowseAloud logo (zie afbeelding) kun je de internetpagina hardop laten voorlezen als je een tekst selecteert. Een handig, gratis hulpmiddel als je moeite met lezen hebt.
Uitleg over BrowseAloud.
Stichting Het Sprekend Boek voor gehandicapte kinderen
www.hetsprekendboek.nl is een website voor gehandicapte kinderen die niet zelfstandig een boek kunnen vasthouden en lezen. Met een abonnement krijgt het kind toegang tot een digitale bibliotheek om op de computer van boeken te genieten.
VoorlezenPlus.nl
www.voorlezen-plus.nl gaat over voorlezen voor mensen met ernstige meervoudige beperkingen en voor mensen met een verstandelijke beperking en dementie.
Tips voor ouders van doven en slechthorenden
Uitleg over gebarentaal, en veel andere tips, kun je vinden op de site van het Nederlands Gebarencentrum. Zij hebben ook een internetwinkel van gebarenboeken.
Ouders van dove kinderen hebben een eigen organisatie: FODOK (Nederlandse Organisatie van Ouders van Dove Kinderen). Vlaanderen heeft de: FEVLADO (Federatie van Vlaamse Doven Organisaties).
Op de site Doof.nl kun je ook wat aangepaste kinderboeken vinden.
In de wereld van de apps voor tablets en smartphones verwacht ik nieuwe ontwikkelingen. De apps die ik nu tegenkom gaan vooral over versterking en meting van geluidsniveaus, bijvoorbeeld bij Beter Horen. Een spectaculaire app vind ik de Bioaid, die app kan je smartphone in een gehoorapparaat veranderen. Met een andere app kunnen kinderen elkaar gebarentaal leren: kindergebaren-app-voor-dove-en-horende-kinderen
Niet zozeer boeken, maar wel met talloze praktische verwijzingen: een speciale startpagina over slechthorendheid.
Leesproblemen en meertaligheid
Vanuit de kinderpsychologie is er veel kennis verzameld over de ontwikkeling van taal bij kinderen. Het zal duidelijk zijn dat ook onderwerpen besproken worden als de taalontwikkeling een onverwachte koers neemt. Meertalig.nl is een zeer informatieve, veelzijdige site over taal.
Heel interessant vind ik de onderdelen over meertaligheid. In de hedendaagse wereld (e)migreren velen naar landen met een andere taal. Hun kinderen komen meteen in een tweetalige situatie terecht. Dat kan lastig zijn... maar dat ook nog mooie voordelen opleveren!
De Britse site van Worldstories geeft verhaaltjes voor kinderen in allerlei talen: je kunt ze (voor)lezen; laten voorlezen en zelfs downloaden qua tekst of MP3. Absolute aanrader.
De Amerikaanse variant daarop is de site van ICDL (International Children's Digital Library). Hier ook boeken in allerlei talen. Je moet bij deze gratis site wel even een account aanmaken.
Toch ook nog even een extraatje voor de ouders: er bestaat een internationale kranten/tijdschriftensite waar u in veel openbare bibliotheken de kranten van uw vaderland kunt lezen: PressReader. Download de app op je tablet of smartphone... en ga naar de openbare bibliotheek. Je kunt dan ter plekke talloze tijdschriften in allerlei talen lezen. Als je vanaf thuis de artikelen probeert te lezen krijg je een blokkade na een inleidend stukje tekst. De openbare bibliotheek hebben abonnementen afgesloten met PressReader om in de bibliotheek wel de volledige inhoud te kunnen lezen. De kranten en tijdschriften gaan tot 90 dagen terug in de tijd.
Tip om Nederlandse woordjes te leren: kies de site van Beeldwoordenboek Nederlands om Nederlandse woordjes met behulp van afbeeldingen te leren.
